HOUTHAVENS BOTANIQUE
PUBLIEKE PROJECTEN
2500m2
HOUTHAVENS BOTANIQUE
GAAT GROEIEN!
Oorsprong
Ten westen van het Centraal Station, vlakbij de Spaarndammerbuurt en aan de oevers van het IJ, liggen de Houthavens. Oorspronkelijk handelshavens waar hout uit Scandinavië, Afrika, Azië en Rusland werd opgeslagen, nu dé nieuwe buurt van Amsterdam. Op de plek waar vroeger boten aanmeerden en hout werd doorverkocht, is een nieuw zaadje geplant: Houthavens Botanique. Deze naam verwijst zowel naar de historie van de locatie als naar de term ‘botanie’, die afgeleid is van het Oudgrieks en letterlijk ‘voeden’ betekent. In Houthavens Botanique wordt het symbolisch uitgelegd: hier betekent het ‘inspireren’. Buiten zijn, te midden van ontluikende bloemen en weelderige planten, omringd door wiegende bomen, gehuld in zon of schaduw, gestreeld door de wind en luisterend naar het kabbelende water en het gekwetter van vogels: Houthavens Botanique is de plaats om even stil te staan, te aarden en nieuwe energie op te doen. Een ontmoetingsplek met anderen, maar vooral met jezelf.
Heren2
Houthavens Botanique is een samenwerking van Erwin Stam Tuinstudio, Boomkwekerij Ebben en Heren2. Deze plek benadrukt het belang en de kracht van de buitenruimte en draagt bij aan een meer duurzame en gezonde woon- werk- en leefomgeving waarin groenbeleving essentieel is. Zo’n twintig jaar geleden gaf Heren2, een vastgoedbedrijf dat gespecialiseerd is in de herontwikkeling van grote, stedelijke gebieden, door de bouw van kantoren en woningen een nieuwe impuls aan de Houthavens. Vanuit de wens tot optimalisatie en verdere vergroening van de openbare ruimte initieerde Heren2 het plan om een braakliggend perceel aan de Minervahavenweg om te vormen tot een prettige buitenplaats. Onder leiding van Erwin Stam Tuinstudio en samen met Boomkwekerij Ebben werd een tienjarig plan ontwikkeld voor een groene oase binnen het publieke domein: Houthavens Botanique. Erwin Stam verbond zichzelf als landschapsregisseur aan dit ambitieuze project, tekende voor het concept en maakte het ontwerp. Samen met Dirk Ebben selecteerde hij de bomen en planten voor het park.
Erwin Stam Tuinstudio
Erwin Stam Tuinstudio is gevestigd in Amsterdam en werkt met opdrachtgevers in binnen- en buitenland. Met een multidisciplinair team ontwikkelt en ontwerpt Stam tijdloze buitenruimtes waarin de band tussen mens en natuur centraal staat. Bij elk nieuw project onderzoekt Stam hoe hij aansluiting kan vinden bij wat er al is: de omgeving, de architectuur, de geschiedenis van de plek. Daarnaast tonen zijn ontwerpen een dynamische balans tussen klassiek design en innovatieve ontwikkelingen met aandacht voor biodiversiteit, duurzaamheid en klimaatverandering. Stam omschrijft het ontwerpen van een buitenruimte als “het creëren van een omsloten plek met een gelaagdheid van groen”, waarbij zijn signatuur zich kenmerkt door een helder lijnenspel en een rijke beplanting. Voor Stam zorgt de ultieme buitenruimte voor verdieping en verrijking: “Ik wil dat er rust is, dat je je er prettig voelt. Dat je er even uit bent, dat je alles vergeet. Dat je snapt dat een tuin je heelt en verlichting kan bieden, op alle fronten.”
Boomkwekerij Ebben
Bij Boomkwekerij Ebben, een internationaal opererend familiebedrijf dat is opgericht in 1862, zit de passie voor groen al vijf generaties lang in het bloed. Op een areaal van meer dan 550 hectare, gelegen in de regio Land van Cuijk, kweekt Boomkwekerij Ebben onder andere meerstammige bomen, laan- en parkbomen en solitaire heesters. Boomkwekerij Ebben wil dat groen zowel esthetisch is als functioneel bijdraagt aan het welzijn van mens en natuur. Dirk Ebben, directeur van Boomkwekerij Ebben, heeft een duidelijke visie op groenbeleving: “Onze missie is het verrijken van de leefomgeving van mens en natuur door het vakkundig kweken van een ruim assortiment aan kwalitatief goede en duurzame beplanting. We brengen mensen graag in verbinding met de natuur en werken aan een wereld waarin ieders leefklimaat is omgeven door impact-makend groen.”
SAIL 2025, Writer’s Block en Innerfields
Houthavens Botanique is een idyllische groene plek waar land en water elkaar raken. Om de vijf jaar vindt aan de naastgelegen kades SAIL 2025 plaats, het grootste maritieme evenement ter wereld, waar schepen, bemanningen en miljoenen bezoekers vanuit de hele wereld elkaar ontmoeten. Het thema van SAIL 2025 is niet voor niets United by Waves. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan en de tiende editie van SAIL én het 750-jarig jubileum van Amsterdam, sloegen SAIL, Heren2 en het street art-platform Writer’s Block de handen ineen om een bijzondere muurschildering te ontwikkelen aan de rand van Houthavens Botanique. Kunstcollectief Innerfields uit Berlijn werd uitgenodigd en creëerde de gigantische mural United by Waves waarin de relatie tussen mens en natuur centraal staat. Innerfields: “De mural verbeeldt onze verantwoordelijkheid voor de wereld en de uitwisseling tussen generaties. Het beeld van een jonge jongen die een zeilbootje naar een oude zeeman blaast, staat symbool voor het doorgeven van tradities en verantwoordelijkheden. United by Waves gaat niet alleen over internationale verbinding maar roept ook op tot ecologisch bewustzijn en innovatie, en benadrukt het belang van kennisoverdracht tussen generaties.”
Artistieke inventies
Naar voorbeeld van pocketparken in New York en Parijs is Houthavens Botanique een compacte groene stek in een stedelijke omgeving, maar met een grote impact op de buurt. Voor Stam zou Houthavens Botanique echter meer kunnen zijn dan een collectieve tuin met aandacht voor klimaat, duurzaamheid en biodiversiteit. Stam zou in dit eigentijdse park eveneens een inspirerende verbinding tussen natuur en kunst tot stand willen brengen. De muurschildering van het Berlijnse kunstenaarscollectief Innerfields geeft daarvoor al de eerste aanzet. In de nabije toekomst zou genoten kunnen worden van uiteenlopende en laagdrempelige artistieke (pop-up)initiatieven. Met deze kleinschalige creatieve inventies (exposities, muziek, picknick) wordt het multifunctionele en sociaal-educatieve karakter van Houthavens Botanique benadrukt, dat zo als voorloper kan dienen voor vergelijkbare projecten in de Amsterdamse openbare ruimte.
Boomfeestdag
In het kader van Boomfeestdag werd op 6 maart 2025 in het midden van Houthavens Botanique een eik geplant met hulp van de kinderen van BSO Houthaven van Combiwel voor Kinderen. Het is de grootste boom van het park, symbool voor kracht en moed en boom van de toekomst. Door een nieuwe generatie te betrekken hoopt Houthavens Botanique een bijdrage te kunnen leveren aan de bewustwording van het veranderende klimaat en aan het besef van de waarde van de natuur (zie ook https://www.erwinstam-tuinstudio.com/news).
Opening door H.K.H. Margarita Prinses de Bourbon de Parme
Op 12 juni 2025 vond de feestelijke opening plaats van Houthavens Botanique door Prinses Margarita (zie ook https://www.erwinstam-tuinstudio.com/news). Met haar bedrijf De Parme Design ontwerpt zij op de natuur geïnspireerde juwelenen en ondersteunt zij verschillende projecten van Trees for All, een stichting die zich inzet voor een bosrijke wereld. Het concept van Houthavens Botanique sluit dan ook naadloos aan bij haar missie: “We onderschatten nog weleens het belang van groenruimte in onze steden. Deze is van essentieel belang voor goede ideeën, voor goede onderlinge verhoudingen en geeft de nodige inspiratie.” De zaadjes die Prinses Margarita strooide als openingshandeling staan symbool voor de groei van Houthavens Botanique. Letterlijk, maar ook figuurlijk wat Stam betreft: Houthavens Botanique als vergezicht naar de toekomst.
Fotografie Chantalle Laurent
Storytelling: Karin van Lieverloo
Juli 2025 © KaaT | Kunst & teksT
